వేమన శతకం - ఎనిమిదవ బాగం

తప్పులెన్నువారు తండోపతండాలు
ఉర్వి జనులకెల్ల నుండు తప్పు
తప్పులెన్నువారు తమ తప్పులెరుగరు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

బావం: ఎదుటివారిలో తప్పులు మాత్రమే చూసేవారు అసంఖ్యాకంగా ఉంటారు. భూమిపై నివసించే జనులందరిలో తప్పులుంటాయు. మరి తమలోని తప్పులని గ్రహించకుండా ఇతరుల్లొని తప్పులు వెతుకుతారెందుకు?.
-------000-------

తుమ్మచెట్ల ముండ్లు తోడనె పుట్టును
విత్తులోన నుంచి వెడలి నట్లు
మూర్ఖునకునూ బుద్ది ముందుగా పుట్టునో
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

బావం: తుమ్మ గింజ లోంచి మొక్కతో పాటు ముల్లు కూడా కలిసే పుడుతుంది. కానీ మూర్ఖుడి విషయంలో ముందుగా మూర్ఖత్వమ్ పుట్టి మూర్ఖుడు తర్వాత పుడతాడు.
-------000-------

మాటలాడు టొకటి మనసులో నొక్కటి
ఒడలిగుణ మదొకటి నడతయొకటి
ఎట్లుకలుగు ముక్తి యిట్టులుండగ తాను
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

బావం: మనసులో ఒకటి ఉంచుకొని పైకి వేరే మాట్లాడటం, ఒంట్లో ఒక గుణం ఉంచుకొని బయటకు వేరే ల ప్రవర్తించడం లాంటివి చేయువానికి ముక్తి ఎలా కలుగుతుంది?

వేమన శతకం - ఏడవ బాగం

గంగ పారుచుండు కదలని గతితోడ
మురికి పారుచుండు మోతతోడ
దాత యోర్చి నట్లు అధముడోర్వలేడు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

బావం: నిండుగా పారే నది హుందాగా గమనం తెలియకుండా సాగిపొతున్ది.కాని ఇఱుకు కాలువ లో ప్రవహింధే మురుకు నీళ్ళు చప్పుడు చేసుకుంటూ పరుగెడుతాయు. అలాగే ధాన గుణ సంపన్నుడు కూడా హుందాగా ఉంటాడు. అల్పుడికే ఆర్బా టమెక్కువ.
-------000-------

మంచివారు లేరు మాహిమీద వెదకిన
కష్టులేందరైన కలరు భువిని
పసిడి లేదుగానీ పదడెంత లేదయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

బావం: కల్మషం లేనివారు లోకమంతా వెతకినా దొరకరు. కానీ నీచులకు కొదవ లేదు. బంగారం లభించడం కష్టం కానీ దుమ్మూ ధూళీ ఎక్కడ పడితే అక్కడ ఉంటాయు.
-------000-------

చెప్పులోన ఱాయు చెవిలోని జోరీగ
కంటిలోన నలుసు కాలిముల్లు
ఇంటిలోని పోరు ఇంతింత గాదయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

బావం: చెప్పులో ఱాయు, చెవిలో జోరీగ, కంటిలో నలుసు, కాలిలో ముల్లు, ఇంటిలోని తగువు వల్ల కలిగే బాధ చెప్పనలవిగానిది.

వేమన శతకం - ఆరవ బాగం

పాపమనగ వేరె పరదేశమున లేదు
తనదు కర్మములను తగిలియుండు
కర్మ తంత్రిగాక కనుకని యుంటొప్పు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

బావం: పాపం ఎక్కడో మరోదేశం నుంచి రాదు. తాను చేసే పనుల ఫలితంగానే వస్తుంది. దుష్పలితాలు కలిగిన తర్వాత కర్మకాండలు, మంత్ర తంత్రాలను ఆశ్రయించడం వ్యర్థం. దానికన్నా ముందే అప్రమత్తంగా ఉండటం క్షేమం.
-------000-------

పసుల వన్నె వేరు పాలేక వర్ణమౌ
పుస్పజాతి వేరు పూజా ఒకటే
దర్శనములు వేరు దైవంబు ఒక్కటే
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

బావం: ఆవు మొదలైన పశువులు వేరు వేరు రంగుల్లో ఉండొచ్చు. కానీ అవి ఇచ్చే పాల రంగు ఒక్కటే. ఎన్ని రకాల పూవులున్నా వాటి ఉద్దేశ్యం పూజా ఒక్కటే. భక్తులు చూసే చూపులెన్ని ఉన్నా వాటి లక్ష్యం దైవం ఒక్కటే.
-------000-------

చిక్కియున్న వేళ సింహంబు నైనను
బక్క కుక్క కరచి బాధచేయు
బలిమి లేని వేళ బంతంబు చెల్లదు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

బావం: శక్తి లేనప్పుడు సింహా న్ని బక్క కుక్క కూడా కరిచి బాధపెడుతుంది. బలము లేని సమయంలో పౌరుషం తగదు.